Auteur: Wilma Knol, januari 2022
Op 10 januari 2022 overleed onze oud-docent Wim Gijzen in de leeftijd van 80 jaar. Hij was in de periode 1980-2003 een belangrijke docent bij de afdeling autonoom. Met Kees Verschuren en Hidde van Schie haal ik herinneringen op.
Afscheidsfeest Wim Gijzen, Wout Berger en Kees Verschuren. Portrettekening van Anouk Griffioen. 26 september 2003 (foto: Wilma Knol)
Kees Verschuren - interim directeur in 1980 - stelde voor de 2 vacatures bij de afdeling TSO dat jaar een sollicitatiecommissie in. Op initiatief van Kees waren er tijdens deze sollicitaties ook studenten aanwezig. Uit een veelheid van kandidaten werden destijds Jaap van den Ende en Wim Gijzen met ruime meerderheid van stemmen gekozen als nieuwe docenten bij de opleiding Tekenen, Schilderen, Ontwerpen. Kees herinnert zich met name dat de stemmen van studenten de doorslag gaven bij de aanstelling van Wim.
Wim Gijzen had zijn naam destijds al met verschillende bijzondere kunstprojecten gevestigd: In 1970 leverde hij voor de manifestatie C70 een voorstel het Schouwburgplein in te richten als een weide met gras, sloten en grazende koeien. En in 1972 reisde hij heel Nederland af om in elke Nederlandse Gemeente zichzelf bij het plaatsnaambord te laten fotograferen en ansichtkaarten vanuit deze gemeente te versturen naar de Rotterdamse Kunststichting (die het project financierde). Hij fotografeerde ook de winkel waar hij de ansichtkaarten kocht en de brievenbus waar de kaarten gepost werden. Het hele gedocumenteerde project is in 2015 in boekvorm verschenen en aangekocht door de Verbeke Foundation.
Destijds, eind jaren zeventig en begin jaren tachtig, was het curriculum van de academie in beweging. Binnen de Academie werd er veel gediscussieerd over de vraag welke kunstvormen de beste positie op de arbeidsmarkt leverden: de gebonden of de vrije kunsten. Deze discussies moesten een nieuw leerplan opleveren (dit leerplan trad in 1985 in werking). Verschuren herinnert zich dat hij en Wim samen een kamer deelden,Wim als hoofddocent van de afdeling TSO en Kees als hoofddocent van de afdeling Monumentale Vormgeving en Mixed Media, waar zij doorlopend konden overleggen en discussiëren over het nieuwe leerplan. Deze gesprekken leidden tot wederzijds begrip en uiteindelijk ook vriendschap. Zij namen gelijktijdig, samen met Wout Berger, afscheid van hun tijd bij de academie In 2003. Dit afscheidsfeest werd bezocht door veel collega’s en studenten.
Wim was een man die duidelijk voor zijn ideeën en standpunten uitkwam, en tegelijkertijd open stond voor de perspectieven van anderen. Hij was zeker niet onwrikbaar waar het zijn eigen standpunten betrof. Hidde van Schie maakte Wim gedurende zijn studie van 1997-2001 mee als afdelingsdocent en werd na zijn afstuderen door hem voorgedragen voor de Buning Brongers prijs in 2002 en uitgenodigd voor een uitwisseling in Strasbourg. De karakteristieken die alumnus Hidde van Schie noemt met betrekking tot het kunstenaarschap en docentschap is anti-pretentieus en conceptueel. Niet oppervlakkig, en evenmin anti intellectueel maar vooral beeld- en actiegericht. Als afdelingsdocent was hij heel kien om de autonome afdeling te beschermen tegen invloeden die volgens hem afdreven van autonoom kunstenaarschap. Wim was er diep van overtuigd dat dat de basis was voor alle kunstdisciplines. Hij noemde zichzelf een straatvechter en met die houding kwam hij op voor de autonome afdeling.
De waarde van Wim Gijzen voor ons onderwijs is onbetwist. Hij wordt met respect herinnert.
Voor dit memoriam heb ik gesproken met Kees Verschuren (oud-docent) en Hidde van Schie (alumnus 2001).
Ik heb verder gebruik gemaakt van de volgende bronnen:
Bruggeman, J. Onderwijs in meervoud : de voorgangers van de Hogeschool Rotterdam & Omstreken in historisch perspectief. Rotterdam, 1993
Giersbergen, Wilma. Rotterdamse Meesters : twee eeuwen kunstacademie in Rotterdam 1773-1998. Leiden ; Rotterdam, 2012
Het Centrum Beeldende Kunst en het NRC publiceerden mooie herinneringen aan Wim Gijzen:
Ribbens, Arjen. Wim Gijzen was een speelse autonome kunstenaar die zich niks van modes aantrok. NRC 13 januari 2022 (https://www.nrc.nl/nieuws/2022/01/13/willem-gijzen-was-een-speelse-en-autonome-kunstenaar-die-zich-niks-van-modes-aantrok-a4078784 )
In Memoriam: Wim Gijzen. CBK Rotterdam, 14 januari 2022 (https://www.cbkrotterdam.nl/nieuws/in-memoriam-wim-gijzen/ )
Een mooi interview met Wim in:
Dijl, Frank van, et al. Zestig Plus : 60 Rotterdamse Beeldende Kunstenaars. Duo/Duo, 2007.
